Η «ενεργητική» αυτοθεραπεία κυριαρχεί στη μεθοδολογία της σύγχρονης φυσικοθεραπείας διεθνώς. Αντιθέτως, στην Ελλάδα οι ασθενείς με μυοσκελετικές παθήσεις εξαρτώνται από «παθητικές» θεραπείες (φάρμακα, μηχανήματα φυσικοθεραπείας). Έχουν συνηθίσει να ακούν μια διάγνωση (π.χ. δισκοπάθεια) χωρίς να τους εξηγούν τι ακριβώς είναι αυτό από το οποίο πάσχουν. Στη συνέχεια, τους προτείνουν μια αγωγή (π.χ. 10 laser, 10 υπέρηχα, 10 διαθερμίες), χωρίς να τους εξηγούν γιατί επιλέγουν αυτά τα μηχανήματα και όχι κάποια άλλα, πως θα επιδράσουν αυτά στην πάθησή τους και για ποιο λόγο πρέπει να κάνουν 10 θεραπείες και όχι 11 ή 14. Έτσι, οι ασθενείς γίνονται παθητικοί δέκτες της προτεινόμενης αγωγής, η οποία περιμένουν να τους θεραπεύσει με κάποιον άγνωστο σε αυτούς τρόπο. Αντιθέτως, στις μεθόδους αποκατάστασης, που εγώ εφαρμόζω, οι ασθενείς έχουν θεμελιώδη ρόλο: η ενεργή συμμετοχή τους καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα. Για να το επιτύχουμε αυτό, λειτουργώ ως εξής:
- Τους εξηγώ όσο γίνεται πιο απλά και κατανοητά τι ακριβώς είναι αυτό από το οποίο πάσχουν και με ποιο μηχανισμό θα επιδράσει η θεραπευτική μέθοδος, που θα εφαρμόσουμε.
- Πέρα από κάποιες εξειδικευμένες χειροπρακτικές τεχνικές (manual therapy), που εφαρμόζω, το κυριότερο μέρος της θεραπείας αποτελείται από μια σειρά από ασκήσεις (κινήσεις και θέσεις του σώματος), οι οποίες επιδρούν θετικά στους πάσχοντες ιστούς (μεσοσπονδύλιο δίσκο, τένοντες, μύες, αρθρώσεις, οστά, νεύρα) και οδηγούν σταδιακά στην αποκατάστασή τους. Eπομένως, γίνεται κατανοητό ότι το αποτέλεσμα της θεραπείας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την τυπικότητα, που θα επιδείξουν οι ασθενείς στην τήρηση του προτεινόμενου προγράμματος ασκήσεων.
- Οι θεραπευτικές συνεδρίες δεν είναι καθημερινές ή προκαθορισμένες από εμένα. Ζητώ από τους ασθενείς να αξιολογούν την πρόοδο της κατάστασής τους και να με ενημερώνουν τηλεφωνικά ανά λίγες ημέρες. Στις τηλεφωνικές συζητήσεις αποφασίζουμε πότε θα ξανασυναντηθούμε είτε όταν υπάρχει αρκετή πρόοδος, ώστε να περάσουμε στο επόμενο στάδιο του προγράμματος ασκήσεων, είτε όταν για κάποιο λόγο δεν υπάρχει η αναμενόμενη πρόοδος και χρειάζεται να αλλάξουμε τις ασκήσεις.
- Δεν υπάρχει προκαθορισμένος αριθμός θεραπειών (π.χ. 10 ή 15). Αποφασίζουμε μαζί με τους ασθενείς πότε πρέπει να ολοκληρωθεί το θεραπευτικό πρόγραμμα, ανάλογα με το αν αποκαταστάθηκε σε ικανοποιητικό για εκείνους βαθμό η δυνατότητά τους να λειτουργούν χωρίς περιορισμούς από την πάθηση στις δραστηριότητες της καθημερινής τους ζωής. Για να κατανοήσουν πλήρως το μέγεθος του λειτουργικού προβλήματος και τη βελτίωσή του, τούς ζητώ να συμπληρώσουν στην αρχή και σε διάφορα στάδια εξέλιξης της θεραπείας ένα κατάλληλο για κάθε μυοσκελετική πάθηση διεθνώς αναγνωρισμένο ερωτηματολόγιο. Αυτά τα ερωτηματολόγια περιλαμβάνουν ερωτήσεις σχετικά με το πόσο εύκολα ή δύσκολα μπορεί ένα άτομο να εκτελέσει διάφορες δραστηριότητες στη δουλειά του, στο σπίτι του και στις ώρες αναψυχής. Έτσι οι ασθενείς συμπληρώνοντας για 2η ή 3η φορά ένα τέτοιο ερωτηματολόγιο και συγκρίνοντας την αρχική τους εικόνα με τη βελτιωμένη κατάσταση, μπορούν να κατανοήσουν αν η θεραπεία πέτυχε τους στόχους, που είχαν θέσει εξαρχής, και μπορεί, επομένως, να τερματιστεί.
- Οι ασθενείς διδάσκονται τι πρέπει να κάνουν (τις ασκήσεις συντήρησης και τη «σωστή» χρήση του κορμού και των άκρων στις καθημερινές τους δραστηριότητες), ώστε να συντηρηθούν σωστά και να μην ξαναχρειαστούν θεραπεία.
Με τη μέθοδο της αυτοθεραπείας οι ασθενείς κάνουν πολύ λιγότερες θεραπείες, ανεξαρτητοποιούνται από τα φάρμακα και τις φυσικοθεραπείες και γλυτώνουν χρόνο και χρήματα.
