ΩΛΕΝΙΑ ΝΕΥΡΙΤΙΔΑ (ή ΩΛΕΝΙΑ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ Ή ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΩΛΕΝΙΟΥ ΝΕΥΡΟΥ)
Η πίεση του ωλενίου νεύρου στην περιοχή του αγκώνος (ωλένια νευρίτιδα ή cubital tunnel syndrome) είναι το 2ο πιο συχνό σύνδρομο πίεσης νεύρου στο άνω άκρο μετά το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνος. Η περιοχή πίεσης του ωλενίου νεύρου στην περιοχή του αγκώνος εντοπίζεται στο έσω πλάι του αντιβραχίου και ιδιαίτερα σε 5 πιθανά σημεία: στην αψίδα ή στο σύνδεσμο(σπανιότατα) του Struthers, στο έσω ενδομϋιο διάφραγμα του κάτω πέρατος του βραχίονος, στον έσω επικόνδυλο, στο cubital tunnel (τούνελ του ωλενίου νεύρου) και στην εν τω βάθει απονεύρωση του ωλένιου καμπτήρα του καρπού.
Συμπτώματα
Η ωλένια νευρίτιδα (ή νευροπάθεια ή σύνδρομο πίεσης του ωλενίου νεύρου) συνήθως προκαλεί αισθητικές διαταραχές (μούδιασμα, αίσθημα ρεύματος, καρφίτσες-βελόνες, αίσθημα κρύου κ.ά.), που απλώνονται από το έσω πλάι του αγκώνος και του αντιβραχίου ως το έσω πλάι της παλάμης, το μικρό δάχτυλο και το μισό ή ολόκληρο το παράμεσο δάχτυλο (δηλαδή στην περιοχή κατανομής του ωλενίου νεύρου). Μερικές φορές προκαλεί πόνο εντοπισμένο στο έσω πλάι του αντβραχίου ή και διάχυτο, που μπορεί να εξαπλώνεται προς τα πάνω στο μπράτσο και προς τα κάτω στην παλάμη. Τα συμπτώματα αυτά τις περισσότερες φορές ξεκινούν και επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου, επειδή όταν κοιμόμαστε ο αγκώνας είναι συνεχώς λυγισμένος και, έτσι, αυξάνεται πολύ η πίεση στο ωλένιο νεύρο.
Επίσης, τα συμπτώματα (μουδιάσματα, πόνος) αυξάνονται όταν ο αγκώνας πιέζεται για πολλή ώρα πάνω σε μια επιφάνεια (π.χ. πάνω στο γραφείο όταν δουλεύουμε στον Η/Υ ή γράφουμε). Αν η πίεση του ωλενίου νεύρου είναι πολύ μεγάλη (παγίδευση του νεύρου) και χρόνια μπορεί να επιφέρει μυϊκή αδυναμία ή και ατροφία στους μυς της άκρας χειρός, που νευρώνονται από το ωλένιο νεύρο (ο ωλένιος καμπτήρας του καρπού, οι μικροί μύες που απομακρύνουν το μικρό δάχτυλο από την παλάμη και οι μικροί μύες που φέρνουν τον αντίχειρα απέναντι από τα άλλα δάχτυλα).
Αιτιολογία
Τα νεύρα λειτουργούν όπως τα καλώδια. Έχουν ένα εξωτερικό προστατευτικό κάλυμμα και εσωτερικά πολλά σύρματα, που μεταφέρουν με ηλεκτρικά φορτία (τις νευρικές ώσεις) τις εντολές του εγκεφάλου προς τους μυς για να συσπαστούν και να προκαλέσουν κάποια κίνηση (κινητικές νευρικές ίνες), ή τα ερεθίσματα (ζέστη, κρύο, πίεση, πόνος κτλ) από την περιφέρεια προς τον εγκέφαλο (αισθητικές νευρικές ίνες). Τα νεύρα δεν έχουν ελαστικότητα, όπως οι μύες (δεν μπορούμε δηλαδή να τα διατείνουμε), αλλά γλιστράνε (ολισθαίνουν) πάνω σε ζελατινοειδείς κατασκευές. το ωλένιο νεύρο ολισθαίνει φυσιολογικά μερικά χιλιοστά μέσα στο τούνελ του κατά τη διάρκεια της κίνησης του αγκώνος. Αυτή η ολίσθηση εξασφαλίζει τη φυσιολογική αιμάτωσή του από τα μικρά αγγεία, που το περιβάλλουν.
Αν για κάποιο λόγο το ωλένιο νεύρο συμπιεστεί μέσα στο στενό τούνελ του (cubital tunnel), η ολίσθησή του περιορίζεται (αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στον ύπνο όταν ο αγκώνας είναι πολύ λυγισμένος και η πίεση μέσα στο cubital tunnel αυξάνεται). Αν η συμπίεση συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (όπως όταν κρατάμε τον αγκώνα μας λυγισμένο και πιεσμένο πάνω στο γραφείο όταν γράφουμε ή πληκτρολογούμε στον Η/Υ) σε καθημερινή βάση, προκαλείται παγίδευση (entrapment) του ωλενίου νεύρου, η αιμάτωσή του ελαττώνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό και το ωλένιο νεύρο "αρρωσταίνει". Το αποτέλεσμα είναι να προκαλείται πόνος νευρογενούς αιτιολογίας και να διαταράσσεται η φυσιολογική αισθητική και κινητική λειτουργία του ωλενίου νεύρου. Ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει φυσιολογικά μηνύματα πίεσης, ζεστού-κρύου κτλ από την περιοχή του χεριού, που καλύπτεται από το ωλένιο νεύρο, με συνέπεια να χάνει την επαφή με αυτήν την περιοχή και να της αποδίδει μη φυσιολογικά αισθήματα (παραισθησίες): μούδιασμα, βάρος, καρφίτσες-βελόνες, πρήξιμο, πάγωμα, κ.ά. Επιπλέον, όσο η πίεση του νεύρου επιδεινώνεται, οι μύες του χεριού, που παίρνουν ηλεκτρική ενέργεια από το ωλένιο νεύρο για να βάλουν δύναμη, δεν έχουν αρκετή ενέργεια για να δουλέψουν και, έτσι, σταδιακά ατροφούν.
Θεραπεία
Αν η ωλένια νευρίτιδα (ή νευροπάθεια ή σύνδρομο πίεσης του ωλενίου νεύρου) προκαλέσει μυϊκή ατροφία στους μυς της άκρας χειρός, που νευρώνονται από το ωλένιο νεύρο, πρέπει να χειρουργείται άμεσα. Αν, όμως, οι ασθενείς έχουν μόνο μουδιάσματα και πόνο, η ωλένια νευρίτιδα (ή νευροπάθεια ή σύνδρομο πίεσης του ωλενίου νεύρου) μπορεί να αντιμετωπισθεί με πολύ μεγάλη επιτυχία με εξειδικευμένες θεραπευτικές τεχνικές (ειδική φυσικοθεραπεία χεριού). Αυτή την εξειδικευμένη θεραπευτική διαδικασία (αποσυμπίεση του ωλενίου νεύρου) έχω εφαρμόσει επί 25 έτη σε πολλές εκατοντάδες ασθενείς με απόλυτη επιτυχία.
Οι θεραπευτικές τεχνικές, που χρησιμοποιώ περιλαμβάνουν:
Κινητοποίηση νευρικού ιστού (nerve gliding techniques) για την διευκόλυνση της ολίσθησης του ωλενίου νεύρου και την απελευθέρωσή του από το σημείο πίεσης.
Χαλάρωση των μυών στο έσω πλάι του αντιβραχίου με μάλαξη, θερμά επιθέματα και διατάσεις, ώστε να περιοριστεί η πίεση, που αυτοί εξασκούν στο ωλένιο νεύρο όταν είναι πολύ σφιγμένοι.
Εργονομικές προσαρμογές στο χώρο εργασίας (στο γραφείο, στα διάφορα εργαλεία κτλ.), ώστε να περιοριστούν οι αιτίες πίεσης του ωλενίου νεύρου.
Τεχνικές απευαισθητοποίησης (desensitisation techniques), που εφαρμόζονται όταν έχει προκληθεί υπερευαισθησία (hypersensitivity) και ο ασθενής πονάει ή μουδιάζει έντονα ακόμη και με ελάχιστη πίεση στο έσω πλάι του αγκώνος και του αντιβραχίου.
Με 2-3 συνεδρίες εφαρμογής αυτών των εξειδικευμένων τεχνικών φυσικοθεραπείας χεριού (hand-therapy) ,τα συμπτώματα της ωλένιας νευρίτιδας (ή νευροπάθειας ή συνδρόμου πίεσης του ωλενίου νεύρου), συνήθως, υποχωρούν εντός 3-6 εβδομάδων. Με τη διδασκαλία του ασθενούς για συνέχιση των ασκήσεων κινητοποίησης νευρικού ιστού και για διατήρηση των εργονομικών προσαρμογών στις καθημερινές θέσεις και κινήσεις του, εξασφαλίζω ότι η θεραπεία θα είναι οριστική και τα συμπτώματα δεν πρόκειται να ξαναεμφανιστούν.
Τελος, είναι πολύ σημαντικό να τονισθεί ότι τα συμπτώματα της ωλένιας νευρίτιδας (ή νευροπάθειας ή συνδρόμου πίεσης του ωλενίου νεύρου) μπορεί να οφείλονται σε σύνδρομο θωρακικής εξόδου ή η ωλένια νευρίτιδα (ή νευροπάθεια ή σύνδρομο πίεσης του ωλενίου νεύρου) μπορεί να συνυπάρχει με σύνδρομο θωρακικής εξόδου (double crush syndrome). Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να αντιμετωπισθεί και η αιτία πρόκλησης του συνδρόμου θωρακικής εξόδου για να επιτευχθεί αποτελεσματική θεραπεία του ασθενούς.
Η θεραπεία αυτή μπορεί να εφαρμοστεί και εξ αποστάσεως με συνεδρίες τηλε-φυσικοθεραπείας μέσω skype. Σε αυτές:
Ακούω αναλυτικά τα συμπτώματά του ασθενούς και το ιστορικό του. Εξετάζω τον ασθενή αναλυτικά μέσα από την κάμερα. Ζητώ από τον ασθενή να κάνει συγκεκριμένες κινήσεις (διαγνωστικά κλινικά τεστ) και αναλόγως των συμπτωμάτων, που αυτές προκαλούν, καταλαβαίνω αν το ωλένιο νεύρο όντως πιέζεται στην περιοχή του αγκώνα (ωλένια νευρίτιδαή ωλένια νευροπάθεια) ή συνυπάρχει και σύνδρομο θωρακικής εξόδου (πολύ συχνό ειδικά σε ασθενείς με καθιστική δουλειά μπροστά σε υπολογιστή). Αν ισχύει κάτι τέτοιο, εξετάζω μέσω της κάμερας τη στάση του σώματος και τη θέση των ώμων. Αν διαπιστώσω λάθος στάση (κυφωτική) όλου του σώματος και, ιδιαιτέρως, του άνω τεταρτημορίου (ωμικές ζώνες, αυχένας) και σφιγμένους (φουσκωμένους) μυς γύρω από τον αυχένα και την ωμοπλάτη, εξηγώ στον ασθενή ότι πέρα από τις ειδικές ασκήσεις κινητοποίησης του ωλενίου νεύρου και τις τεχνικές χαλάρωσης των μυών και απευαισθητοποίησης της περιοχής γύρω από την ωλένια αύλακα, πρέπει να κάνει και ειδικές ασκήσεις για να αντιμετωπίσει το σύνδρομο θωρακικής εξόδου. Δείχνω αναλυτικά τις ασκήσεις και τις ειδικές τεχνικές μέσω της κάμερας. Ζητώ από τον ασθενή να τις επαναλάβει, για να δω αν τις κατάλαβε. Του στέλνω αναλυτικά όλες τις λεπτομέρειες και τις ασκήσεις σε διαφάνειες με e-mail. Επικοινωνούμε τηλεφωνικά, μέσω viber, ή e-mail, ή messenger για να λύσουμε οποιαδήποτε απορία ως την επόμενη τηλε-φυσικοθεραπεία. Το κόστος είναι συνολικά 150 ευρώ και καλύπτει 4 online συνδέσεις, αποστολή των ασκήσεων σε μορφή video και σε αρχείο στο e-mail, για να τις εκτυπώσει σε χαρτιά και παρακολούθηση του (της) ασθενούς με συνεχή επικοινωνία για καθοδήγηση, διορθώσεις και συμβουλές για 1,5 μήνα περίπου.
