Αρθρίτιδα στη βασική άρθρωση του αντίχειρα (CMC joint arthritis)

Η βασική (καρπομετακάρπιος) άρθρωση του αντίχειρα δίνει τη δυνατότητα στον αντίχειρα να έρχεται απέναντι από τα υπόλοιπα δάχτυλα (κίνηση αντίθεσης) και να συνεργάζεται με αυτά για να εκτελούν όλες τις σύνθετες δραστηριότητες του χεριού. Λόγω της πολύ μεγάλης κινητικότητας και χρηστικότητάς της, η βασική άρθρωση του αντίχειρα φθείρεται εύκολα και παρουσιάζει αρθρίτιδα.

Η αρθρίτιδα της βασικής άρθρωσης (carpometacarpal) του αντίχειρα παρουσιάζεται συχνότερα στις γυναίκες και, ιδιαιτέρως, μετά την εμμηνόπαυση. Μερικές φορές, όμως, παρουσιάζεται και σε νεότερες γυναίκες, οι οποίες έχουν πολύ "χαλαρές" αρθρώσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις η υπερβολική, σε σχέση με το φυσιολογικό, κινητικότητα της άρθρωσης οδηγεί σταδιακά σε υπεξάρθρημα του 1ου μετακαρπίου (first metacarpal) σε σχέση με το μείζον πολύγωνο (trapezium), σε τελείως λανθασμένη κίνηση στην άρθρωση, σε φθορά του χόνδρου και, τελικά, αρθρίτιδα.

Τα πρώτα συμπτώματα της αρθρίτιδας της βασικής άρθρωσης του αντίχειρα είναι πόνος και ήπιο οίδημα (πρήξιμο) στο μικρό φούσκωμα (θέναρ) της παλάμης και στη ραχιαία (πάνω) επιφάνεια του χεριού δίπλα στον αντίχειρα και κοντά στη βάση του. Ο πόνος αυτός εμφανίζεται αρχικά μόνο μετά από συγκεκριμένες κινήσεις (π.χ. γύρισμα του κλειδιού), αλλά με την εξέλιξη της αρθρίτιδας της βασικής άρθρωσης του αντίχειρα ο πόνος γίνεται πολύ πιο έντονος και μόνιμος (ακόμη και στον ύπνο).

Η κύρια αιτία εμφάνισης αρθρίτιδας στη βασική (καρπομετακάρπιο) άρθρωση του αντίχειρα είναι η "λανθασμένη" και υπερβολική χρήση του αντίχειρα στις καθημερινές δραστηριότητες, που οδηγεί σε σταδιακή φθορά.

Οι ασθενείς με αρθρίτιδα στη βασική άρθρωση του αντίχειρα  αν φέρουν τον πονεμένο αντίχειρα απέναντι από το δείκτη του ίδιου χεριού (κίνηση αντίθεσης) και συγκρίνουν την ίδια κίνηση στο άλλο τους χέρι (υγιές) ή, αν και ο άλλος αντίχειρας πονάει (πολύ συχνό φαινόμενο), με το υγιές χέρι κάποιου οικείου τους, θα διαπιστώσουν ότι ο πονεμένος αντίχειρας δεν μπορεί να έρθει ακριβώς απέναντι από το δείκτη αυτού του χεριού "ρώγα με ρώγα", όπως συμβαίνει στα υγιή χέρια. Αυτό οφείλεται στο ότι ο πονεμένος αντίχειρας έχει ¨λάθος" θέση: "στρίβει" και έρχεται πιο κοντά (σε προσαγωγή) στο κενό ανάμεσα στον αντίχειρα και στο δείκτη (1ο μεσόστεο διάστημα). Έτσι, όταν οι ασθενείς προσπαθούν να πιάσουν κάτι με τον αντίχειρα και το δείκτη και να το χειριστούν, ο αντίχειρας πιάνει περισσότερο με το πλάι του (λανθασμένη κίνηση) και όχι με τη "ρώγα" του (σωστή κίνηση).  Με αυτόν τον τρόπο, το μετακάρπιο στρέφει σταδιακά και φεύγει από τη σωστή του θέση μέσα στην καρπομετακάρπιο (βασική) άρθρωση και οι φορτίσεις, που παράγονται στις δυνατές αυτές κινήσεις χειρισμών διαφόρων αντικειμένων, δεν κατανέμονται σε όλη την επιφάνεια του χόνδρου της άρθρωσης, αλλά μόνο σε ένα τμήμα αυτής. Το αποτέλεσμα είναι το τμήμα αυτό του χόνδρου της καρπομετακαρπίου (βασικής) άρθρωσης του αντίχειρα να δέχεται πολύ μεγάλα φορτία και να φθείρεται = αρθρίτιδα.

Θεραπεία

Η θεραπεία, που έχω εφαρμόσει με απόλυτη επιτυχία επί 25 έτη σε πάρα πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών με αρθρίτιδα της βασικής άρθρωσης του αντίχειρα, περιλαμβάνει ειδικές τεχνικές φυσικοθεραπείας χεριού και στοχεύει στην αντιμετώπιση του αιτίου της αρθρίτιδας του αντίχειρα, δηλαδή στη λανθασμένη στάση και κίνηση του αντίχειρα, η οποία οδηγεί στην εφαρμογή υπεβολικών και καταστρεπτικών φορτίσεων στον αρθρικό χόνδρο και στη σταδιακή φθορά του χόνδρου της άρθρωσης (δηλαδή στην αρθρίτιδα). Για να το επιτύχω αυτό:

1. Κατασκευάζω έναν ειδικό νάρθηκα από θερμοπλαστικό υλικό, το οποίο θερμαίνεται και πλάθεται πάνω στο χέρι του ασθενούς. Αυτός ο νάρθηκας, σε αντίθεση με τους έτοιμους νάρθηκες που κυκλοφορούν στο εμπόριο, φτιάχνεται ακριβώς στα μέτρα του χεριού του ασθενούς και μπορεί να κρατάει τον πονεμένο αντίχειρα σε απόλυτα σωστή θέση σε σχέση με τα υπόλοιπα δάχτυλα. Έτσι, αποφορτίζεται η άρθρωση και σταματούν οι υπερβολικές και καταστρεπτικές φορτίσεις στον αρθρικό χόνδρο, που προκαλούν τη φθορά και την αρθρίτιδα της βασικής άρθρωσης του αντίχειρα. Επίσης, ο νάρθηκας βοηθάει στην επανεκπαίδευση της σωστής κίνησης του αντίχειρα, διευκολύνει δηλαδή το πρόγραμμα των χειρισμών (mobilisations) και των ασκήσεων, που ακολουθούν στο 2ο στάδιο της θεραπείας.

2. Χρησιμοποιώ τεχνικές manual therapy (mobilisations) της βασικής  και της μετακαρπιοφαλαγγικής άρθρωσης του αντίχειρα, αλλά και της μετακαρπιοφαλαγγικής άρθρωσης του δείκτη και εν τω βάθει μάλαξη στους βραχυσμένους (σφιγμένους) μυς του θέναρος και του 1ου μεσόστεου διαστήματος. Οι αρθρώσεις αυτές έχουν υποστεί δυσκαμψία και αυτοί οι μύες έχουν σφίξει και κοντύνει, εξαιτίας της "κακής" θέσης (σε μερική κάμψη και προσαγωγή κοντά στην παλάμη και το δείκτη), που παίρνει ο αντίχειρας στην αρθρίτιδα της βασικής άρθρωσης. Με τους χειρισμούς, λοιπόν αυτούς, εξαλείφω σταδιακά τους περιορισμούς στην κίνηση της βασικής άρθρωσης και τη διευκολύνω για να μπορέσει να ξαναπάρει τη "σωστή" θέση απέναντι από τα άλλα δάχτυλα στις διάφορες κινήσεις.

3. Εφαρμόζω ένα ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων, που στοχεύει: (α) στη διάταση του προσαγωγού του αντίχειρα, (β) στην ενίσχυση του μακρού απαγωγού του αντίχειρα, ο οποίος καταφύεται με πενταπλό τένοντα στον αρθρικό θύλακο της βασικής άρθρωσης του αντίχειρα και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της άρθρωσης στη σωστή θέση κίνησης, και (γ) στη εγκεφαλο-νευρο-μυϊκή επανεκπαίδευση (motor control re-learning) της σωστής κίνησης "αντίθεσης" (δηλαδή της συνεργασίας του αντίχειρα με τα άλλα δάχτυλα στο χειρισμό διαφόρων αντικειμένων).


Με 2-3 συνεδρίες από το εξειδικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας χεριού , καθημερινή χρήση του νάρθηκα και ασκήσεις από τον (την) ασθενή στο σπίτι ο αντίχειρας "ξαναμαθαίνει" να κινείται σωστά, κατανέμοντας τις δυνάμεις από τις διάφορες κινήσεις σε μεγαλύτερη επιφάνεια του αρθρικού χόνδρου της βασικής (1ης καρπομετακαρπίου) άρθρωσης και περιορίζοντας τις υπερβολικές και καταστρεπτικές φορτίσεις. Το αποτέλεσμα είναι η διακοπή της φθοράς του αρθρικού χόνδρου και η διακοπή της εξέλιξης της αρθρίτιδας. Ο πόνος σταματά και οι ασθενείς ξαναρχίζουν σταδιακά όλες τις δραστηριότητές τους. Ενώ, με την εφαρμογή του απλού προγράμματος ασκήσεων για πάντα εξασφαλίζουν ότι δε θα ξαναπαρουσιάσουν πόνο στον αντίχειρα.

Αλέξανδρος Ι. Καψαμπέλης

Φυσικοθεραπευτής
Μάστερ "MSc in Hand & Upper Limb Therapy"
"Accredited Hand Therapist"  στη Μεγ. Βρετανία
Πτυχιούχος Θεραπευτής (cert MDT) Σπονδυλικής Στήλης

 

Brain-Body Control Centre of Therapy and Exercise Kolymbari Chania

Τηλε-φυσικοθεραπεία με θεραπευτικές ασκήσεις μέσω internet

Επικοινωνία:

Κινητό τηλέφωνο. 6977421570 
email: alkapsabel@yahoo.gr

 

Ακολουθήστε μας στο

Search