Αρθρίτιδα (Οστεοαρθρίτιδα) γόνατος
Η αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) οφείλεται σε σταδιακή φθορά (εκφύλιση) του χόνδρου, που καλύπτει και προστατεύει τις επιφάνειες (αρθρικές επιφάνειες) των δύο οστών (μηρός και κνήμη) που σχηματίζουν την άρθρωση του γόνατος. Η φθορά του χόνδρου μπορεί να εμφανιστεί συνήθως σε πολύ μεγάλη ηλικία (άνω των 65 ετών), αλλά μερικές φορές και σε μικρότερη (άνω των 40 ετών). Οφείλεται σε χρόνια καταπόνηση του αρθρικού χόνδρου είτε από επαναλαμβανόμενες επιβαρυντικές για την άρθρωση του γόνατος κινήσεις (γονατίσματα, ανεβοκατέβασμα σκάλας, λύγισμα γονάτων για άρση μεγάλων βαρών κ.ά) είτε από "λάθος" βάδιση και στήριξη του σώματος. Αν π.χ. ένα άτομο έχει σκολίωση, όλος ο κορμός και η λεκάνη του στρίβουν προς μία κατεύθυνση και η μία πλευρά φαίνεται"ψηλότερη" από την άλλη ή το ένα πόδι φαίνεται "μακρύτερο" από το άλλο. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα στηρίζεται περισσότερο στο ένα πόδι όταν στέκεται ή περπατάει και, επομένως, το ένα γόνατο δέχεται πολύ μεγαλύτερα φορτία από ό,τι το άλλο. Αυτή η "υπερκαταπόνηση" του ενός γόνατος οδηγεί σταδιακά σε φθορά και εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου και στην πρόκληση της αρθρίτιδας (οστεοαρθρίτιδας) γόνατος.
Η αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος στα αρχικά στάδια παρουσιάζει κρίσεις φλεγμονής με πόνο και πρήξιμο, που υποχωρούν μετά από μερικές ημέρες, αλλά επανέρχονται ανά διαστήματα. Σε προχωρημένο στάδιο η αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος προκαλεί σύγκαμψη (μπλοκάρισμα, αγκύλωση) του γόνατος και μόνιμο πόνο, ακόμη και σε ηρεμία ή στον ύπνο. Όταν φτάσει σε τόσο προχωρημένα στάδια με αφόρητο, συνεχόμενο πόνο, η μοναδική λύση είναι η ολική αρθροπλαστική γόνατος. Το σημαντικό, λοιπόν, είναι να προλάβουμε να αντιμετωπίσουμε και να θεραπεύσουμε την αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος πριν φτάσει σε τόσο προχωρημένο, χωρίς επιστροφή στάδιο.
Θεραπεία
Για τη συντηρητική θεραπεία της αρθρίτιδας (οστεοαρθρίτιδας) γόνατος προτείνονται διάφορες λύσεις.
Η φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη και παυσίπονα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι κατευνάζει μόνο τον πόνο και τη δυσκολία κίνησης για λίγες ημέρες, αλλά δεν θεραπεύει ουσιαστικά την αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος.
Τα σκευάσματα γλυκοζαμίνης, υαλουρονικού και χονδροϊτίνης, παρ'όλη την τεράστια διαφήμιση που τους έχει γίνει, δεν έχουν σοβαρές αποδείξεις αποτελεσματικότητας. Αντιθέτως, η εγχύσεις μέσα στο γόνατο των παραπάνω σε ενέσιμη μορφή φαίνεται να βοηθούν στη "λίπανση" του χόνδρου, στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της κινητικότητας.
Οι εγχύσεις PRP, επίσης, φαίνεται να λειτουργούν ευεργετικά.
Όμως, η φυσικοθεραπευτική γυμναστική με βάση ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα ασκήσεων αποτελεί πέραν πάσης αμφιβολίας την πιο ισχυρά τεκμηριωμένη συντηρητική μέθοδο θεραπείας (evidence-based-therapy) για την αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος. Αποτελεί, επιπλέον, την πιο οικονομική και απόλυτη ασφαλή (χωρίς οποιαδήποτε επιπλοκή ή παρενέργεια) μέθοδο.
Δεκάδες κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι ένα επιστημονικά σχεδιασμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων μπορεί να μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον πόνο στο γόνατο, να αυξήσει την κινητικότητα και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών με αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος. Επιπλέον, πρόσφατη μελέτη με μαγνητική τομογραφία κατέδειξε ότι ο φθαρμένος χόνδρος στο γόνατο ασθενών με αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος μπορεί να επουλωθεί (healing)και να αναγεννηθεί (remodelling) όταν οι ασθενείς αυτοί παρακολουθήσουν ένα εντατικό πρόγραμμα ασκήσεων αποσυμπίεσης της άρθρωσης του γόνατος. Αντιθέτως, η ίδια μελέτη κατέδειξε ότι ο φθαρμένος χόνδρος στο γόνατο ασθενών με αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα), που λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής με χονδροϊτίνη, υαλουρονικό οξύ και γλυκοζαμίνες όχι μόνο δεν αναγεννάται, αλλά εκφυλίζεται περαιτέρω με το πέρασμα των μηνών.
Επί 25 χρόνια εφαρμόζω με πολύ μεγάλη επιτυχία σε ασθενείς με αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) γόνατος ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα με ασκήσεις, που ενεργοποιούν όλους τους μυς γύρω από το γόνατο με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται πλήρης αποσυμπίεση της άρθρωσης του γόνατος σε όλες τις κινήσεις και στάσεις των ασθενών. Επιπλέον, στο πρόγραμμα αυτό προστίθενται και ειδικές ασκήσεις εγκεφαλο-νευρο-μυϊκής επανεκπαίδευσης (brain-body-control) για τη διόρθωση δυσαναλογιών (π.χ. σκολίωση) του σώματος και λανθασμένης βάδισης, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε υπερκαταπόνηση του ενός γόνατος και σταδιακή φθορά του χόνδρου. Έτσι, εκπαιδεύοντας τον ασθενή στη διόρθωση όλων των αιτιών, που οδηγούν σε φθορά του χόνδρου, και επιτυγχάνοντας συνεχή και, τελικά, μόνιμη αποσυμπίεση της άρθρωσης του γόνατος, ο πόνος στο γόνατο σταματάει και η φυσιολογική κινητικότητα και λειτουργικότητα του ασθενούς αποκαθίσταται μόνιμα.
Συνήθως, απαιτούνται 2 συνεδρίες στο Brain-Body Control Centre of Therapy and Exercise Kolymbari Chania ή 2 συνεδρίες τηλε-φυσικοθεραπείας μέσω skype. Κατά τη διάρκεια της 1ης συνεδρίας ο ασθενής ελέγχεται εξονυχιστικά (Μηχανική Διάγνωση και Θεραπεία) για πιθανές δυσαναλογίες στο σώμα του και λανθασμένες κινήσεις, που μπορεί να έχουν παίξει ρόλο για την εκδήλωση της αρθρίτιδας (οστεοαρθρίτιδας) γόνατος και αξιολογούνται το εύρος κίνησης του πονεμένου γόνατος, αλλά και όλων των αρθρώσεων των κάτω άκρων (μπορεί να έχουν επηρεαστεί αλυσιδωτά από το πρόβλημα στο γόνατο ή να το έχουν επηρεάσει αν το πρόβλημά τους προϋπήρχε αυτού του γόνατος) και η μυΙκή δύναμη. Στη συνέχεια και με βάση τα ευρήματα της αναλυτικής εξέτασης διδάσκονται οι ειδικές και ξεχωριστές για κάθε ασθενή ασκήσεις. Ο ασθενής ξεκινά να εκτελεί τις ασκήσεις στο σπίτι και σε μία εβδομάδα έχουμε μια δεύτερη συνεδρία για να επιβεβαιώσουμε ότι οι ασκήσεις εκτελούνται σωστά. Με βάση τη βελτίωση, που παρουσιάζει, οργανώνουμε και δεύτερη συνεδρία είτε στο κέντρο μας, είτε online στο skype για να προσθέσουμε μερικές ασκήσεις ακόμη και να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα αποκατάστασης.. Όλες οι ασκήσεις υπάρχουν σε διαφάνειες με οδηγίες και εικόνες, τις οποίες ο ασθενής παραλαμβάνει εκτυπωμένες αν επισκεφτεί το θεραπευτικό κέντρο μας ή του τις αποστέλλουμε με e-mail αν γίνουν τηλε-συνεδρίες και σε μορφή video, τα οποία αποστέλλουμε στο κινητό του.
Το κόστος είναι συνολικά 130 ευρώ και καλύπτει 4 online συνδέσεις, αποστολή των ασκήσεων σε μορφή video και σε αρχείο στο e-mail και παρακολούθηση του (της) ασθενούς με συνεχή επικοινωνία για καθοδήγηση, διορθώσεις και συμβουλές για 1,5 μήνα περίπου.
