Η οσφυαλγία (πόνος στη μέση) μπορεί να έχει πάρα πολλές αιτίες. Η συχνότερη αιτία είναι μια οπίσθια κεντρική προβολή μεσοσπονδυλίου δίσκου (αν ο πόνος εξαπλώνεται και στις δύο πλευρές της μέσης) ή μια οπισθια-οπισθοπλάγια προβολή μεσοσπονδυλίου δίσκου (αν ο πόνος εντοπίζεται μόνο στη μία πλευρά της μέσης). Αλλά, ένας (μια) ασθενής μπορεί να εμφανίσει οσφυαλγία και επειδή έχει σύνδρομο αποφυσιακών αρθρώσεων facet joint syndrome (συνήθως νεαρά άτομα που κάνουν πολλές υπερεκτάσεις οσφύος, όπως στο χορό, στην ενόργανη γυμναστική ή στο volleyball), σπονδυλοαρθρίτιδα (μεγαλύτερης ηλικίας άτομα), σκολίωση, κύφωση, υπερλόρδωση ή γενικότερα πολύ κακή στάση σώματος (η οσφυαλγία εμφανίζεται κυρίως σε καθιστή ή όρθια στάση και υποχωρεί σημαντικά στην κίνηση), ή και μετά από ένα κάταγμα σπονδύλου από ατύχημα ή λόγω βαριάς οστεοπόρωσης ή και αν πάσχει από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα (ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα κ.ά) ή ακόμη και από μια καλοήθη ή καοήθη νεοπλασία.
Η θεραπεία της οσφυαλγίας, λοιπόν, εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Ο ιατρός ή ο θεραπευτής πρέπει να εξετάσει τον (την) ασθενή πάρα πολύ αναλυτικά για να ξεκαθαρίσει την αιτιολογία της. Να ακούσει προσεχτικά το ιστορικό του (της). Αν πονάει στον ύπνο, στο πρωινό ξύπνημα, στο κάθισμα ή στο σήκωμα από καρέκλα, στην ορθοστασία ή στο περπάτημα. Πόσο καιρό πονάει. Πως επιδεινώνεται ο πόνος και πως βελτιώνεται. Αν είχε και παλαιότερα παρόμοιο πόνο και πως τον αντιμετώπισε. Πρέπει να παρατηρήσει πολύ προσεχτικά το στήσιμο του σώματος του (της) σε καθιστή και όρθια στάση για να διαπιστώσει αν έχει κακή στάση ή ασυμμετρίες (σκολίωση, κύφωση, λόρδωση). Να του (της) ζητήσει να κάνει μια σειρά από διαγνωστικές κινήσεις (κλινικά τεστ) και να δει σε ποια από αυτά παράγεται ο πόνος στη μέση.
Όλη αυτή η αναλυτική εξέταση βοηθά τον έμπειρο εξεταστή να ξεκαθαρίσει σε σημαντικό βαθμό την αιτία της οσφυαλγίας και αυτήν ακολουθώ κι εγώ όταν εξετάζω έναν (μια) ασθενή με οσφυαλγία. Στην περίπτωση που διαπιστώσω ότι υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη κάποιας ρευματοπάθειας ή γενικά αυτοάνοσου νοσήματος ή άλλης σοβαρής παθολογίας, τότε κατευθύνω τον (την) ασθενή να επισκεφτεί τον κατάλληλο ιατρό και να πραγματοποιήσει ειδικές εξετάσεις. Αν, όμως, ξεκαθαρίσω ότι η οσφυαλγία οφείλεται είτε σε κακή στάση σώματος, είτε σε δισκοπάθεια (πρόπτωση ή προβολή μεσοσπονδυλίου δίσκου) ή σπονδυλαρθρίτιδα ή σύνδρομο facets καθοδηγώ τον ασθενή στην εκτέλεση ενός ειδικού για το πρόβλημά του προγράμματος θεραπευτικών ασκήσεων.
Αυτά τα προγράμματα θεραπευτικών ασκήσεων είναι επιστημονικά σχεδιασμένα από εμένα και άλλους θεραπευτές ή ιατρούς και τεκμηριωμένα για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους με δεκάδες κλινικές μελέτες (evidence-based therapy) διεθνώς. Τα έχω, δε, χρησιμοποιήσει επί 24 χρόνια σε πολλές εκατοντάδες ασθενείς με άριστα αποτελέσματα. Το βασικότερο στοιχείο τους είναι ότι στοχεύουν στη διόρθωση της αιτίας που προκαλεί τον πόνο στη μέση (οσφυαλγία). Έτσι, ο (η) ασθενής εκτελώντας καθημερινά για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αυτές τις ειδικές θεραπευτικές ασκήσεις για τη μέση, επιτυγχάνει την εξάλειψη του πόνου στη μέση (οσφυαλγία) και διατηρώντας κάποιες από αυτές σε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα για πάντα δεν διατρέχει τον κίνδυνο να ξαναπονέσει στη μέση (υποτροπή οσφυαλγίας). Αντιθέτως, τα διάφορα παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα, οι φυσικοθεραπείες με μηχανήματα, ο βελονισμός, η χειροπρακτική, το μασάζ, το σιάτσου κτλ αντιμετωπίζουν μόνο τα συμπτώματα, αλλά δεν επιλύουν οριστικά την αιτία της οσφυαλγίας και γι'αυτό έχουν μόνο παροδικά αποτελέσματα. Δηλαδή ο (η) ασθενής μπορεί να νιώσει μια υποχώρηση του πόνου στη μέση (οσφυαλγία) για κάποιο χρονικό διάστημα και μετά να πονέσει και πάλι.
Είναι σημαντικό να τονίσω ότι τα διάφορα προγράμματα γυμναστικής (pilates, yoga, κ.ά) μπορούν να βοηθήσουν κάποιους (κάποιες) ασθενείς να νιώσουν καλύτερα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις μπορούν και να επιδεινώσουν την οσφυαλγία. Είναι σημαντικό ο προπονητής (η προπονήτρια) να έχει τις γνώσεις και την εμπειρία να αξιολογήσει πολύ προσεχτικά τον (την) κάθε ασθενή με οσφυαλγία και να του δείξει μόνο τις απόλυτα ασφαλείς για το πρόβλημά του ασκήσεις pilates ή yoga.
Η κολύμβηση μπορεί να βοηθήσει στην ενδυνάμωση των μυών που υποστηρίζουν την οσφυϊκή μοίρα και στην κινητοποίηση της μέσης και είναι τις περισσότερες φορές ασφαλής άσκηση, γιατί το σώμα μέσα στο νερό δεν έχει φορτίσεις, αλλά βεβαίως δεν μπορεί να θεραπεύσει την οσφυαλγία.
Μόνο η φυσικοθεραπευτική γυμναστική (κινησιοθεραπεία), είναι επιστημονικά σχεδιασμένη, έτσι, ώστε να διορθώσει την αιτία της οσφυαλγίας και να λύσει οριστικά το πρόβλημα του πόνου στη μέση.
Η εξέταση και η διδασκαλία αυτών των ειδικών, θεραπευτικών ασκήσεων μπορεί να γίνει είτε από κοντά, είτε μέσω κάμερας (on-line) σε τηλεσυνεδρίες (τηλε-φυσικοθεραπεία).
Μέσω της κάμερας εξετάζω αναλυτικά τον (την) ασθενή. Βλέπω τη λάθος καθιστή και όρθια στάση, την πιθανή παρουσία σκολίωσης, κύφωσης, λόρδωσης,. Ζητώ από τον (την) ασθενή να κάνει συγκεκριμένες κινήσεις (κλινικά τεστ) καθιστός (-ή), όρθιος (-α), ξαπλωμένος (-η). Αξιολογώ τα συμπτώματα, που αυτές προκαλούν. Καταγράφω τους περιορισμούς στην κίνηση της μέσης. Ακούω το ιστορικό του(της) ασθενούς: πόσο καιρό πονάει, πότε πονάει (όταν σκύβει ή κάθεται ή στέκεται ή περπατάει ή και στον ύπνο), αν μπορεί να κοιμηθεί χωρίς πόνο και σε ποια θέση βολεύεται στο κρεβάτι, αν είχε παλαιότερα επεισόδια ισχιαλγίας, τι έκανε τότε για τη θεραπεία τους και με ποιο αποτέλεσμα και τι έχει κάνει για το τωρινό επεισόδιο. Όλα αυτά με βοηθούν να ξεκαθαρίσω τη διάγνωση και να αποφασίσω ποιο είναι το κατάλληλο πρόγραμμα των θεραπευτικών ασκήσεων, που πρέπει να ακολουθήσουμε για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Στη συνέχεια δείχνω τις ασκήσεις μπροστά στην κάμερα, εξηγώντας τες μία μία αναλυτικότατα.
Είναι πολύ χρήσιμο (αλλά όχι απολύτως απαραίτητο) ο (η) ασθενής να έχει δεύτερο άτομο μαζί του (της), το οποίο να κρατάει το κινητό ή το τάμπλετ ή το λάπτοπ ή την κάμερα υπολογιστή, και να γυρίζει γύρω του (της) ανάλογα με τις οδηγίες μου, ώστε να βλέπω πολύ καθαρά τα πάντα. Ομοίως, κι εγώ έχω τη συνεργάτιδά μου να κρατάει το τάμπλετ μας και να γυρίζει γύρω μου για να βλέπει κι εκείνος (-η) με κάθε λεπτομέρεια ό,τι του (της) δείχνω. Κάθε φορά, που δείχνουμε μια άσκηση, ζητούμε να την επαναλάβει, ώστε να σιγουρευτούμε ότι την κατάλαβε πριν προχωρήσουμε στην επόμενη.
Η βιντεοσυνομιλία γίνεται στο skype το οποίο επιτρέπει να βιντεοσκοπηθεί. Έτσι, ο (η) ασθενής μπορεί να ξαναβλέπει το βίντεο με όσα του (της) έδειξα όσες φορές θέλει.
Μετά το τέλος της βιντεοσυνομιλίας, στέλνω τις ασκήσεις με φωτογραφίες και οδηγίες στο e-mail του (της) ασθενούς. Μετά από λίγες ημέρες κάνουμε μια ολιγόλεπτη βιντεοσυνομιλία για να ελέγξω τη σωστή εκτέλεση των ασκήσεων και να λύσω όλες τις απορίες του (της). Στη συνέχεια επικοινωνούμε τηλεφωνικά ή μέσω viber, ή messenger ή e-mail, ακόμη και με μικρά επεξηγηματικά των ασκήσεων βίντεο, για να λύσουμε οποιαδήποτε άλλη απορία έχει δημιουργηθεί, να συμβουλεύσω, να καθοδηγήσω και να προχωρήσουμε και με επόμενη βιντεοσυνομιλία το πρόγραμμα των ασκήσεων ως την πλήρη αποκατάσταση της οσφυαλγίας.
Το κόστος είναι συνολικά 130 ευρώ και καλύπτει 4 online συνδέσεις, αποστολή των ασκήσεων σε μορφή video και σε αρχείο στο e-mail και παρακολούθηση του (της) ασθενούς με συνεχή επικοινωνία για καθοδήγηση, διορθώσεις και συμβουλές για 1,5 μήνα περίπου.
Στο βίντεο https://www.youtube.com/watch?v=dAJMYgvpN6A στο κανάλι μου στο youtube μπορείτε να δείτε παραστατικά και να ακούσετε με περισσότερες λεπτομέρειες την αναλυτική παρουσίαση μου για την αιτιολογία και τη θεραπεία της οσφυαλγίας.
Επιπλέον, στο βίντεο https://youtu.be/JdGtrZctHAg μπορείτε να δείτε και να ακούσετε πολλές λεπτομέρειες για το πως βρίσκουμε τη σωστή καθιστή στάση και πως εκτελούμε μια από τις ασκήσεις δυναμικής αποσυμπίεσης των οσφυϊκών μεσοπονδυλίων δίσκων.
